Controleren

Verschillende interpretatie van een overeenkomst

Het staat iedereen op grond van de contractsvrijheid vrij om zelf contracten op te stellen en te sluiten, zolang ze maar voldoende bepaalbaar zijn en niet in strijd met de wet, de goede zeden of de openbare orde. Echter, alleen omdat een overeenkomst geldig is, betekent dat niet dat de overeenkomst altijd goed uit te voeren is. Regelmatig ontstaan er geschillen tussen twee partijen bij een overeenkomst, die allebei hun eigen uitleg hebben over dezelfde afspraken. Stel dat twee ZZP’ers een schriftelijke koopovereenkomst sluiten voor een fabrieksmachine, waarin zij opnemen dat de machine na een jaar kan worden teruggegeven. Na een jaar besluit de koper de machine inderdaad terug te geven en zijn geld terug te vragen, zonder daarvoor een goede reden te hebben. Er stond immers in de overeenkomst dat teruggeven kan. De verkoper vindt natuurlijk dat de bepaling zo is bedoeld dat teruggeven alleen kan als er iets mis is met de machine. Beide interpretaties lijken logisch. Hoe moet dan worden bepaald wie er gelijk heeft?

De subjectieve norm

Onduidelijkheden in overeenkomsten zijn helaas onvermijdelijk. Immers, om alle mogelijke verwarringen in een schriftelijke overeenkomst weg te nemen, zouden overeenkomsten buitengewoon lang moeten zijn. Het is derhalve nodig om te weten hoe meningsverschillen worden opgelost. Hiervoor biedt de rechtspraak een uitweg. Hierin is bepaald dat de uitleg van dit soort overeenkomsten niet moet worden gezocht in de letterlijke tekst, maar in de bedoeling van de partijen bij het sluiten van de overeenkomst. Het gaat om de betekenis die beide partijen redelijkerwijs onderling aan het beding mochten toekennen. Daarbij moet worden gekeken naar de maatschappelijke positie, de rechtskennis en de gewoontes van de contractspartijen. Ook al staat het niet letterlijk zo in de bovengenoemde koopovereenkomst, dan kan toch uit de bedoeling van partijen worden afgeleid dat zij nooit bedoeld hebben om de koop zonder goede aanleiding terug te draaien en de verkoper op te zadelen met een gebruikte machine. Als er op deze manier een overeenkomst geïnterpreteerd wordt dan wordt dit de subjectieve norm genoemd. Het uitgangspunt hier is het oplossen van meningsverschillen over de uitleg van overeenkomsten. 

De objectieve norm

De subjectieve uitleg is niet voor alle overeenkomsten even geschikt. Bij grote overeenkomsten met heel veel betrokken partijen en belangen, zoals bijvoorbeeld bij een CAO voor werknemers, is het onpraktisch en onvoorspelbaar om de bedoeling van de partijen na te gaan. Daarnaast kan van professionele partijen worden verwacht dat zij (met behulp van juridische bijstand) heldere bepalingen kunnen formuleren. Daarom is bij dit soort type grootschalige overeenkomsten juist de grammaticale uitleg van de bepalingen van doorslaggevende betekenis. Dit wordt de objectieve norm genoemd. 

Vloeiende overgang

Natuurlijk is het niet altijd even gemakkelijk te bepalen om wat voor overeenkomst het gaat en welke interpretatie-norm daar dan bij zou moeten horen. Daarom is de overgang tussen de subjectieve norm en de objectieve norm ‘vloeiend’. Afhankelijk van het type overeenkomst, de betrokken partijen en andere omstandigheden krijgt de grammaticale uitleg meer of minder betekenis. Hoe groter en professioneler de aanpak, hoe meer taalkundig de uitleg wordt. Andersom geldt ook dat hoe eenvoudiger de partijen en de aard van de overeenkomst is, hoe meer waarde wordt gehecht aan de bedoeling van partijen. De uitzondering hierop is wanneer een overeenkomst wordt gesloten door een ondernemer met een consument. In dat geval krijgt bij een onduidelijke bepaling de uitleg die het meest voordelig is voor de consument  voorrang. 

Vraag ons om hulp

Dit is slechts een greep uit de vele punten die van belang zijn bij het controleren van een overeenkomst. Bel voor meer informatie nu met één van onze juristen via 0900-1966 of gratis met een lidmaatschap. U krijgt direct een deskundige jurist aan de lijn. Wij kunnen u advies gegeven en eventueel kosteloos en vrijblijvend doorverwijzen voor verdere hulp.

Direct juridisch advies?

Bel nu een jurist op 0900-1966 om het controleren van uw overeenkomt te bespreken.

Direct advies

De Rechtstelefoon heeft als sociaal-maatschappelijke missie om juridisch advies dichtbij iedere particulier en ondernemer te brengen. We doen dit door u met één telefoontje een direct advies te geven. Door een deskundige jurist die voor u opkomt.

Bereikbaar

Wij zijn iedere werkdag van 08:30 tot 17:30 uur te bereiken op 0900-1966. Een adviesgesprek duurt gemiddeld 10 minuten en dan weet u waar u aan toe bent. U betaalt alleen de gesprekskosten van 95 cpm. Met een lidmaatschap krijgt u voorrang.

Verder helpen

Niet alle problemen zijn via de telefoon op te lossen, daarom kunnen wij u ook doorverwijzen voor juridische hulp. Dit doen we als kosteloze extra service. U krijgt via ons dan altijd het eerste gesprek gratis.

Gratis en met voorrang bellen? Word nu lid.