Stel, u bent op een concert en er wordt ongevraagd een foto van u gemaakt. Hier kunt u om verschillende redenen niet blij mee zijn. In sommige gevallen kunt u de fotograaf verbieden de foto van u openbaar te maken en te verspreiden. Dit is dan mogelijk met een beroep op het portretrecht.

De maker van een afbeelding, bijvoorbeeld een fotograaf, heeft in beginsel auteursrecht op een foto. Dit betekent dat de fotograaf de foto mag openbaarmaken en verveelvoudigen zonder dat hij toestemming van anderen nodig heeft. Het portretrecht is een beperking hierop. Met een geslaagd beroep op uw portretrecht kunt u de auteur dus in sommige gevallen beperken in het uitoefenen van zijn recht tot openbaarmaking. Er is sprake van een portret wanneer uw identiteit duidelijk blijkt uit de afbeelding: u moet als persoon herkend kunnen worden. Het is hiervoor niet noodzakelijk dat uw gezicht op de afbeelding staat, uw identiteit kan bijvoorbeeld ook volgen uit een voor u typische houding.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten portretten, een portret dat in opdracht is gemaakt en een portret dat niet in opdracht is gemaakt.

Portret dat in opdracht is gemaakt

Als er in uw opdracht een portret van u is gemaakt, dan heeft de maker, ondanks dat hij het auteursrecht behoudt, uw toestemming nodig om het portret te publiceren. In het geval van een portret in opdracht mag de maker bijvoorbeeld niet zonder uw toestemming de afbeelding op internet plaatsen. Let wel op, de toestemming voor het plaatsen heeft u misschien al verleend, bijvoorbeeld doordat u akkoord bent gegaan met de algemene voorwaarden van het concert dat u heeft bezocht. 

In principe heeft u geen toestemming nodig van de fotograaf om een foto van u openbaar te maken en te verspreiden als die foto in uw opdracht is gemaakt. Dit geldt echter alleen voor de situatie dat u de foto gebruikt voor een kleinschalige verspreiding ervan. Voor commercieel gebruik heeft u wel de toestemming van de fotograaf nodig. Daarnaast mag de foto gebruikt worden voor publicatie in bijvoorbeeld een tijdschrift of krant, zolang de naam van de fotograaf hierbij wordt vermeld.

“Toevallig” op de foto

Bent u gefotografeerd zonder dat daartoe opdracht is gegeven? Dan gelden er andere regels. Portretten waar geen opdracht voor is gegeven mogen in principe gewoon worden gepubliceerd en verspreid door de maker. Alleen als u een redelijk belang heeft bij het tegengaan van de publicatie of verspreiding kunt u dit tegenhouden. U kunt bijvoorbeeld een redelijk belang hebben als de afbeelding in een negatieve context wordt geplaatst of als u een goede reden heeft om niet herkend te willen worden. In alle gevallen wordt er een afweging gemaakt tussen het auteursrecht (en de grondrechten) van de maker en uw redelijk belang. Indien u dus niet blij bent met publicatie van een foto waarop u herkenbaar in beeld bent, is het raadzaam om advies in te winnen over de afweging tussen de verschillende belangen en grondrechten die ermee gemoeid gaan.

Het komt er dus op neer dat er twee verschillende soorten foto’s van u gemaakt kunnen zijn. Dit kan in opdracht, of zonder opdracht. In het geval dat er een foto is gemaakt in opdracht, dan kan deze alleen worden verspreid met uw toestemming. Als de foto niet in opdracht is gemaakt, kan de verspreiding hiervan alleen worden tegengehouden als u een redelijk belang heeft om de verspreiding tegen te gaan. 

Wilt u meer weten?

Bel ons dan op 0900-1966 of gratis met lidmaatschap. U krijgt dan direct een jurist aan de lijn die kan adviseren over uw persoonlijke situatie.